Faalangst

Faalangst bij kinderen

Faalangst is onder te verdelen in de volgende 3 soorten:

• Cognitieve faalangst: Dit betreft het leren en denken. De faalangst blokkeert het kind op het moment dat het moet presteren, bv. bij een toets of examen, maar kan ook bij een spreekbeurt of presentatie zijn. “Als ik maar geen onvoldoende haal!”

• Sociale faalangst: Dit betreft het aangaan van contacten en vriendschappen. Deze kinderen vinden het lastig en eng om iets te zeggen in een groep of in de klas of om een vreemde aan te spreken zoals bv. bij de kassa in een winkel. Je ziet het ook bij bv. een vraag stellen in de klas, een telefoongesprek of een spreekbeurt. Bij de spreekbeurt gaat het dan, in tegenstelling tot de cognitieve faalangst, vooral om het bang zijn om af te gaan. “Dan wordt ik helemaal rood!”

• Motorische faalangst: Dit betreft de angst om fouten te maken bij het handelen. Het letterlijk stijf staan van angst. Kinderen ervaren dit als dat het lichaam hen in de steek laat terwijl ze dan net iets moeten doen. Zoals, bv. struikelen, trillen van een been of arm, stuntelig zijn, dingen snel uit handen laten vallen, etc. “Ik begin hier niet aan, want ik laat toch alles uit mijn handen vallen.”

  Meestal zie je bij faalangst een mengvorm van die 3 groepen. Als een kind bv. een spreekbeurt moet houden, schiet een kind meteen al in de stress, omdat hij/zij het gevoel heeft dat hij/zij de juiste informatie toch niet kan vinden. Daarna dat de gevonden informatie niet goed genoeg is en niet gaat voldoen. En vervolgens verstijft bij de gedachte dat hij/zij het voor de klas moet gaan vertellen, omdat hij/zij toch gaan stotteren, alles op dat moment vergeet en rood wordt. “Het gaat toch fout!” Je ziet zelfs dat het kind, bij de gedachte alleen al, fysieke klachten krijgt als buikpijn, hoofdpijn en/of zich misselijk voelt.

Oorzaken

Een van de voornaamste oorzaken van faalangst is het hebben van een negatief zelfbeeld. Dit negatieve zelfbeeld uit zich door het hebben van negatieve gedachten, gericht op de taak en ook vaak gericht op het kind zelf. “Ik kan dit niet, want ik ben hier niet goed in.” Kinderen met faalangst voelen zich minder goed dan dat ze zijn. Ze voelen zich dom, doen voor hun gevoel nooit iets goed. Hierdoor neemt de kans op mislukken toe, waarna het eerste gevoel bevestigd wordt: “Zie je wel dat ik dit niet kan”. En zo is de cirkel weer rond.

Signalen

Er zijn verschillende signalen waaraan je kunt zien dat een kind faalangstig is.

• Lichamelijke signalen: het lichaam reageert op de angstgevoelens door te gaan zweten, krampachtig bewegen, hartkloppingen krijgen of te gaan hyperventileren. Andere signalen zijn veel plassen, zenuwachtige trekjes, stotteren, buikpijn, misselijkheid, hoofdpijn, slecht slapen.

• Emotionele signalen: Faalangstige kinderen hebben weinig zelfvertrouwen en zijn onzeker. Wat je ziet is dat ze gevoelig zijn voor kritiek. Ze hebben vaak behoefte aan complimenten en een uitgesproken positieve uitspraak over hun functioneren. Daar vragen ze vaak ook naar. Maar om hulp vragen durven ze niet, omdat ze dat zien als falen. Daarnaast vinden ze het eng als ze een beurt krijgen en slaan ze vaak dicht.

• Cognitieve signalen:Faalangstige kinderen laten grote twijfels zien bij nieuwe opdrachten. Ze weten vaak ook niet goed hoe te beginnen en doen andere kinderen dan na. Ze zijn ook erg bang om fouten te maken en neigen tot perfectionisme. Wat je ziet is dat ze of geen vragen stellen of juist heel veel vragen gaan stellen. Vaak zijn dat dan vragen waarvan ze het antwoord al weten.

• Sociale signalen:Faalangstige kinderen maken veel negatieve opmerkingen over zichzelf en ook wel over anderen. Ze zoeken het liefst grote groepen op waarin ze zich in kunnen verbergen. Wat je ziet is dat ze moeite hebben met nee zeggen tegen iemand anders, als die iets wil wat zij niet willen. Uiteindelijk zie je dat faalangstige kinderen gaan opzien tegen verjaardagsfeestjes, speelafspraken, boodschappen doen, toetsen maken, etc. ze gaan dan alles doen om deze zaken te vermijden of ontlopen.

Herken je dit in je kind en wat kun je als ouder doen!

Gelukkig is faalangst geen aangeboren angst en is er dus wel wat aan te doen. Het op tijd herkennen en erkennen van deze faalangst is wel belangrijk. De bovenstaande tips kunnen je hierbij helpen.

Maar als je merkt dat dit niet goed werkt en je nog steeds verschillende van de eerdergenoemde signalen herkent bij je kind dan is extra hulp als een faalangst training de uitkomst: Deze training helpt kinderen de regie over zichzelf terug te nemen en het “falen” te accepteren als een groeimoment.

Deze training kan ook individueel gevolgd worden. Neem daarvoor gerust contact op met mij, waarbij we dan samen kijken naar de mogelijkheden.

Wat leert je kind tijdens de faalangst training:

• Het herkennen en begrijpen van emoties.

• Wat er gebeurt in je lijf als je angst ervaart en daarmee omgaan.

• Niet-helpende gedachten omzetten naar helpende gedachten.

• Inzicht in eigen kwaliteiten en successen.

• Dat fouten maken mag!

• Oplossingen bedenken.

Dit gaan ze leren via groepsgesprekken, ontspanningsoefeningen en expressieoefeningen.

Praktische zaken:

• Voor kinderen van 9 tot 12 jaar.

• 4 tot 6 kinderen per groep.

• 8 bijeenkomsten en 1 evaluatiebijeenkomst van 1 ½ uur.

• Ouders krijgen na elke bijeenkomst een overzicht met wat er gedaan is en waar aandacht aan besteed is om thuis verder te kunnen oefenen.

• Kosten: op aanvraag.

• De groepstraining gaat door bij minimaal 3 aanmeldingen.

• Aanmelden kan via het contactformulier of bel: 06-44353670.

Deze training kan ook individueel gevolgd worden. Neem gerust contact op voor de mogelijkheden.